Ο κόσμος μας μπορεί να αλλάζει, αλλά για κάθε νέο άνθρωπο που πρωτοανακαλύπτει μέσα του τις ομόφυλες έλξεις, η διαχείρισή τους πάντοτε θα μοιάζει βουνό. Τα συναισθήματά της έφηβης ή του έφηβου που έλκεται από το ίδιο φύλο μπορεί να ποικίλουν από τον φόβο μέχρι την σύγχυση: Tον φόβο της απόρριψης και της θυματοποίησης και τη σύγχυση μεταξύ των πιθανών ερμηνειών που άλλοι αποδίδουν στις δικές μας έλξεις.
Κάθε νέος προσπαθεί να διαχειριστεί και να μάθει να ζει με τις ομόφυλες έλξεις του, κι αυτό μέσα σε μια κοινωνία που προβάλλει ακραία διαφορετικές απόψεις για την ομοφυλοφιλία. Μέσα στο χαλασμό της ιδεολογικής μάχης που διεξάγεται για την ψυχή μας, ποιος από μας δεν έχει αισθανθεί την ανάγκη να μοιραστεί τα βιώματά του, να αποκαλύψει τα ομοφυλόφιλα συναισθήματα και να βρει ένα χέρι να τον στηρίξει;
Αυτή η αποκάλυψη των ομόφυλων έλξεων παίζει κομβικό ρόλο στη ζωή κάθε ομοφυλόφιλου προσώπου και ονομάζεται coming out. Είναι μια σημαντική στιγμή στην πορεία μας, που έρχεται για πρώτη φορά γύρω στα 17,5 μας χρόνια.
- Πώς όμως θα κάνεις coming out;
- Σε ποιους θα μιλήσεις και τι θα πεις;
- Ποια είναι τα οφέλη και ποιοι οι κίνδυνοι που πρέπει να προσέξεις;
Αυτά τα ερωτήματα θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε με αυτόν τον σύντομο οδηγό.
Τι να περιμένεις
Το coming out είναι σαν να παίζεις κρυφτό. Σ’ όλο το παιχνίδι κρύβεσαι κι όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή τρέχεις μέχρι τη φωλιά αυτού που τα φυλάει και φωνάζει “φτου φτου ξελευθερία για μένα”. Είναι η στιγμή που πλέον δεν χρειάζεται να κρύβεσαι, αλλά μπορείς να φέρεσαι ελεύθερα και φυσικά με τα άτομα που είναι σημαντικά στη ζωή σου.
Ταυτόχρονα, όμως, αυτή η στιγμή είναι και μια “ξελευθερία για όλους”. Γιατί είναι διαπιστωμένο ότι, όταν κάποιος ετεροφυλόφιλος έχει προσωπική γνωριμία με κάποιον ομοφυλόφιλο, η άγνοια και η αντίδρασή του σχετικά με την ομοφυλοφιλία μειώνονται, γίνεται λιγότερο ομοφοβικός και αποκτά μεγαλύτερο σεβασμό για τα ομοφυλόφιλα πρόσωπα.
Η αίσθηση ότι οι άνθρωποι που είναι σημαντικοί στη ζωή σου σε αποδέχονται όπως είσαι, με τις ομόφυλες έλξεις σου ακέραιες, μπορεί να κάνει πιο όμορφη τη ζωή σου και να δώσει μια άλλη κατανόηση στις προκλήσεις που θέτει η ομοφυλοφιλία στην καθημερινότητά σου.
Ποιοι κίνδυνοι υπάρχουν
Μπορεί προσωπικά να έχω μιλήσει για τις ομόφυλες έλξεις μου σε δεκάδες φίλους και να είχα πάντοτε καλά αποτελέσματα, αλλά δεν λείπουν ακόμα και σήμερα οι περιπτώσεις ομοφυλόφιλων προσώπων που μίλησαν για τη σεξουαλικότητά τους και ήρθαν αντιμέτωποι με αντίξοες καταστάσεις. Φυσικά, μιλάμε για τον κίνδυνο της απόρριψης, που ελλοχεύει όταν επιλέγουμε να μιλήσουμε σε λάθος άτομα ή σε λάθος timing.
Για τον λόγο αυτό είναι σημαντικό να διαλέξουμε προσεκτικά το πρόσωπο στο οποίο θα αποκαλύψουμε το ιερό αυτό μυστικό μας. Μια βιαστική και αστάθμητη επιλογή μπορεί να μας φέρει αντιμέτωπους με αρνητικό feedback. Γενικά, δεν υπάρχει λόγος να βγεις και να μιλήσεις για τη σεξουαλικότητά σου σε όλο το σχολείο ή να το μάθει όλη η εταιρεία. Όσο πιο μακρινοί σου είναι αυτοί που θα το μάθουν, τόσο πιθανότερο είναι να βιώσεις απόρριψη και ρατσισμό. Πόσο μάλλον, όταν αυτός που θα το μάθει δεν σε χωνεύει και πολύ!
Για τον λόγο αυτό, προτίμησε να μιλήσεις:
- στον πνευματικό σου
- στην κολλητή ή στον κολλητό σου
- σε ανθρώπους που πραγματικά εκτιμούν τη σχέση μαζί σου και σ’ αγαπάνε.
Γενικός κανόνας είναι να διαλέξεις άτομα που αναμένεις ότι θα σε καταλάβουν και θα σε βοηθήσουν στη διαχείριση των ομόφυλων έλξεων.
Άτομα που σέβονται την προσωπικότητά σου και τα θρησκευτικά σου πιστεύω και δεν βλέπουν την ομοφυλοφιλία σου σαν ένα πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης των culture wars, αλλά σαν κάτι πολύ προσωπικό και ευαίσθητο.
Κάνε coming out στον πνευματικό σου
Οι ομόφυλες έλξεις, όπως ακριβώς και οι ετερόφυλες, μπορεί να έχουν πολύ σημαντική επίδραση στην πνευματική σου ανάπτυξη και πορεία. Για τον λόγο αυτό, ένας από τους πρώτους ανθρώπους στον οποίο πρέπει να μιλήσεις είναι ο πνευματικός σου.
Γενικά, μπορεί να φοβάσαι ότι ο πνευματικός σου μπορεί να σου μιλήσει άσχημα και να σε απορρίψει, αλλά οι πιθανότητες να συμβεί κάτι τέτοιο είναι πραγματικά ελάχιστες. Να είσαι σίγουρος ότι τους ίδιους προβληματισμούς που θα εκθέσεις εσύ στον πνευματικό σου, τους έχουν εκθέσει δεκάδες άλλοι άνθρωποι πριν από εσένα. Κι αυτό γιατί δεν είσαι και καμία σπάνια περίπτωση! Σχεδόν ένας στους 13 άνδρες και μία στις 5 γυναίκες έλκονται σε διαφορετικό βαθμό από το ίδιο φύλο. Και όλοι αυτοί αναζητούν απαντήσεις. Τι καλύτερο σύμβουλο θα μπορούσαν να βρουν από έναν φωτισμένο πνευματικό που θα τους βοηθήσει και θα θέσει το ζήτημα στη σωστή του βάση;
Εξάλλου, η εξομολόγηση είναι μυστήριο της Εκκλησίας μας που συμφιλιώνει τον άνθρωπο με τον Θεό. Η χάρη και η δύναμη που θα πάρεις από την εξομολόγηση θα διώξει κάθε φόβο και θα δώσει προοπτική αιωνιότητας στο ζήτημα της ομοφυλοφιλίας σου.
Γι’ αυτό, μην αναβάλεις το coming out στον πνευματικό σου.
Κατανόησε τις έλξεις σου
Πριν κάνεις coming out στους φίλους σου, είναι σημαντικό να κάνεις coming out στον εαυτό σου. Να καταλάβεις δηλαδή την φύση, την προέλευση και τον προορισμό των ομόφυλων έλξεων και να αποφασίσεις τι θέλεις να κάνεις μ’ αυτές. Να καταλάβεις ότι κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι περαστικές, αλλά θα σε συνοδεύουν σε όλη σου τη ζωή κι αυτό είναι ΟΚ. Να καταλάβεις ακόμη ότι η σεξουαλικότητά σου είναι ρευστή και μπορεί και να διευρυνθεί και να αλλάξει.
Για να είσαι ομοφυλόφιλος, δεν χρειάζεται να αποδέχεσαι τα συνθήματα των ΛΟΑΤΚΙ οργανώσεων, ούτε είναι απαραίτητο να κηρύττεις την queer theory, να δηλώνεις “παρούσα” και να ομνύεις στην ομοκανονικότητα. Ταυτόχρονα, για να είσαι Χριστιανός, δεν χρειάζεται να προσπαθείς να γίνεις ετεροφυλόφιλος, ούτε και να το εμποδίζεις, αν είναι να έρθει. Μια χαρά είσαι κι έτσι και μπορείς να ευαρεστήσεις στον Θεό εξαγιάζοντας το φύλο σου, όπως ακριβώς κάνουν και εκατοντάδες χιλιάδες ετεροφυλόφιλοι.
Γενικά, πρέπει να καταλάβεις ότι η ομοφυλοφιλία δεν είναι ταυτότητα, αλλά μπορεί να είναι ένα μέρος μόνο αυτού που είσαι. Σύμφωνα με το κυρίαρχο θεωρητικό μοντέλο της Vivienne Cass, η σεξουαλική ταυτότητα αναπτύσσεται σε έξι στάδια:
- σύγχυση ταυτότητας
- σύγκριση της ταυτότητας
- ανοχή της ταυτότητας
- αποδοχή της ταυτότητας
- υπερηφάνεια για την ταυτότητα
- σύνθεση της ταυτότητας
Δεν περνούν όλα τα ομοφυλόφιλα και αμφιφυλόφιλα πρόσωπα από όλα τα στάδια, αλλά επιθυμητό αποτέλεσμα θεωρείται το έκτο στάδιο, δηλαδή η σύνθεση της ταυτότητας, μέσα από την οποία το πρόσωπο ενσωματώνει την σεξουαλική του ταυτότητα με όλες τις άλλες πτυχές του εαυτού του, και ο σεξουαλικός προσανατολισμός καθίσταται μία μόνο πτυχή του εαυτού και όχι όλη μας η ταυτότητα. Σκοπός δηλαδή είναι η ενσωμάτωση της ομοφυλοφιλικής ταυτότητας, κατά τρόπο ώστε να μην λειτουργεί πλέον σαν η ίδια η ταυτότητα, αλλά ως μία μόνο πτυχή της προσωπικότητας.
Η σύνθεση των ομόφυλων έλξεων με τα θρησκευτικά σου πιστεύω, με τις αξίες και την ανατροφή σου, με όλα αυτά και όλους αυτούς που είναι σημαντικοί στη ζωή σου μπορεί να σου πάρει χρόνο. Είναι όμως ο προορισμός στον οποίο θα νιώσεις την ειρήνη και την ανάπαυση ότι είσαι ο εαυτός σου.
Δυστυχώς, δεν αναπτύσσονται όλοι οι ομοφυλόφιλοι μέχρι το 6ο στάδιο. Πολλοί μένουν καθηλωμένοι σε προηγούμενα στάδια και αυτό δυσχεραίνει και την ψυχολογική και την πνευματική τους υγεία. Προσπάθησε να αποφύγεις μια τέτοια κατάληξη.
Μίλησέ τους
Αφού κατανοήσεις τις έλξεις σου και πώς αυτές επηρεάζουν τη ζωή σου και αφού διαλέξεις προσεκτικά το πρόσωπο στο οποίο θέλεις να μιλήσεις, άνοιξέ του την καρδιά σου. Μίλησέ του ταπεινά για τις δυσκολίες σου και για τα όνειρά σου.
Εξήγησέ του πώς είναι να σε ελκύει το ίδιο φύλο. Είναι πολύ πιθανό να μην έχει ξανακούσει για κάτι τέτοιο,
οπότε άφησέ τον να κάνει ερωτήσεις που θα τον βοηθήσει να καταλάβει καλύτερα τι σημαίνει να έχεις ομόφυλες έλξεις.
Παράλληλα, καλό είναι να κάνεις τη διάκριση μεταξύ της ομοφυλοφιλίας από τη μια και των ομοσεξουαλικών πράξεων από την άλλη. Το ένα δεν συνεπάγεται απαραίτητα το άλλο (και αντίστροφα). Επίσης, βοήθησέ τον να καταλάβει ότι οι έλξεις δεν είναι επιλογή σου αλλά είναι κάτι που συμβαίνει αυτόματα, όπως σε άλλους συμβαίνουν οι ετερόφυλες έλξεις. Τέλος, ζήτησέ του να κρατήσει αυτό το μυστικό και να σταθεί στο πλευρό σου. Η αντίδρασή του θα σε ανταμείψει.
Μην ξεχνάς ότι πρέπει να διαλέγεις πολύ προσεκτικά τα πρόσωπα στα οποία θα μιλήσεις. Καλό είναι να υπάρχει κάποιος λόγος για τo coming out σου και όχι να γίνεται απερίσκεπτα, σαν τις γνωριμίες στο πρώτο εξάμηνο της φοιτητικής σου ζωής!
Επίσης, μπορεί να υπάρχει κάποιος φίλος σου που σε ελκύει. Σ’ αυτή την περίπτωση, μην του πεις αμέσως ότι σου αρέσει, αλλά άφησε να μεσολαβήσει ένα σημαντικό χρονικό διάστημα, ώστε να μη νομίσει ότι το coming out σου γίνεται με σκοπιμότητα. Ακόμη καλύτερο είναι να μην του το πεις καν, εκτός αν πρόκειται για κάποιον πολύ καλό σου φίλο με τον οποίο έχεις ερωτευτεί βαθιά. Σε κάθε περίπτωση, μην περιμένεις ότι με αυτή την ερωτική εξομολόγηση θα αλλάξει οτιδήποτε στη σχέση σας. Για την ακρίβεια, το να μην αλλάξει τίποτα είναι το βέλτιστο πιθανό αποτέλεσμα. Αντίθετα, υπάρχει ο κίνδυνος να χάσεις έναν καλό φίλο, αν φερθείς άγαρμπα. Κι αυτό μην το επιτρέψεις ποτέ στον εαυτό σου.
Coming out στους γονείς
Οι γονείς είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο στη ζωή μας. Είναι η ρίζα μας, οι άνθρωποι που μας έφεραν στον κόσμο και μας ανέθρεψαν με κόπο και θυσίες. Είναι λογικό να έχουν προσδοκίες για μας. Είναι επίσης λογικό να μην θέλουν το παιδί τους να γίνει ομοφυλόφιλο, καθώς η κοινωνία στιγματίζει τα ομοφυλόφιλα πρόσωπα και κάνει τη ζωή τους πιο δύσκολη.
Γενικά, προτού μιλήσεις στους γονείς σου, κάνε προσευχή. Ζήτησε φώτιση από τον Θεό, για να μπορέσεις να τους μιλήσεις με έξυπνο τρόπο, ώστε να μην παρεξηγήσουν τα πράγματα και να μη νιώσουν σαν αποτυχημένοι γονείς.
Όταν νιώσεις έτοιμος, περίμενε την κατάλληλη στιγμή. Μην κάνεις coming out όταν είσαι θυμωμένος ή στεναχωρημένος, ούτε όταν οι γονείς σου είναι άκεφοι. Μπορείς να προετοιμάσεις το έδαφος, ζητώντας από τον μπαμπά σου, τη μαμά σου ή και τους δύο μαζί να πάτε μαζί μια βόλτα για να ξεσκάσετε και να μιλήσετε για θέματα που σε απασχολούν. Έτσι, θα βεβαιωθείς ότι οι γονείς σου είναι ψυχικά διαθέσιμοι.
Οι περισσότεροι ομοφυλόφιλοι επιλέγουν να μιλήσουν στη μαμά τους, αλλά κατά κανόνα οι μπαμπάδες αντιδρούν με περισσότερη αποδοχή. Όταν νιώσεις έτοιμος, πες τους ότι σου αρέσουν τα αγόρια ή τα κορίτσια ή και τα δύο, ανάλογα με το πώς νιώθεις. Άφησέ τους να απορροφήσουν αυτό που άκουσαν και να κάνουν όσες ερωτήσεις χρειάζονται. Μην αγχώνεσαι αν δεν καταλάβουν απόλυτα ή αν αντιδράσουν παράξενα. Δώσε τους χρόνο και θα επανέλθουν με περισσότερες ιδέες μια άλλη μέρα. Μα πάνω από όλα δήλωσέ τους πόσο τους αγαπάς και πόσο τους ευγνωμονείς για ό,τι έχουν κάνει για σένα. Αυτός άλλωστε είναι ο λόγος που ήθελες να τους μιλήσεις.
Να θυμάσαι, βέβαια, ότι δεν είσαι υποχρεωμένος να κάνεις coming out στους γονείς σου, ούτε και σε κανέναν άλλον. Συνήθως, όσο μεγαλώνουμε, μαθαίνουμε να αντλούμε περισσότερη δύναμη και αγάπη από τον κοινωνικό μας περίγυρο παρά από τους γονείς. Είναι απόλυτα σεβαστό, λοιπόν, να επιλέξεις να μην μιλήσεις στους γονείς, αν δεν το θέλεις, ειδικά αν εκτιμάς ότι τα προσδοκώμενα οφέλη δεν ισοφαρίζουν τον κίνδυνο να μην μπορέσουν να καταλάβουν και να πληγωθούν.
Εξάλλου, το coming out πρέπει να είναι πάντοτε επιλογή μας και ποτέ υποχρέωση. Είναι ένα άνοιγμα της καρδιάς μας σε μια άλλη καρδιά, ώστε να μας γνωρίσει καλύτερα, χωρίς σκιές και χωρίς προσποιήσεις. Για αυτό, θα πρέπει και η καρδιά του άλλου να είναι ανοιχτή, ώστε να δεχτεί το δώρο μας.
Ας προσευχηθούμε για αυτό.
