Fact sheet
Το ότι υπάρχουν άνδρες και γυναίκες ομοφυλόφιλοι που επιλέγουν να κρατήσουν την πίστη τους στον Χριστό, να εμβαθύνουν σε αυτήν ή ακόμη και να μεταστραφούν σε αυτήν από μία αντίθετη πίστη, θεωρείται από πολλούς παράδοξο.
Τι είναι αυτό που ωθεί την ομοφυλόφιλη να γίνει Χριστιανή; Πώς βιώνει την πίστη του στον Χριστό ένας ομοφυλόφιλος; Μπορεί ένας ομοφυλόφιλος Χριστιανός να ζήσει ευτυχισμένος;
Αυτά τα ερωτήματα απασχολούν πολλούς από εμάς και ευτυχώς τα τελευταία χρόνια αποτέλεσαν και αντικείμενο επιστημονικής έρευνας. Δύο από τους γνωστότερους ερευνητές των αλληλεπιδράσεων μεταξύ σεξουαλικού προσανατολισμού, ψυχολογίας και πίστης είναι ο Mark Yarhouse και ο Tyler Lefevor. Ας δούμε κάποια από τα ευρήματά τους σχετικά με τους ομοφυλόφιλους Χριστιανούς, με έμφαση φυσικά σε εκείνους που επιλέγουν την εγκράτεια ως τρόπο ζωής τους.

Παράδοξες επιλογές
Στο τελευταίο τεύχος (Ιουνίου 2021) του επιστημονικού περιοδικού “Πνευματικότητα στην Κλινική Πράξη” της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας, δημοσιεύτηκε μια μελέτη με βάση τα αποτελέσματα μεγάλης έρευνας που διεξήγαγε η ομάδα του Tyler Lefevor. Κεντρικό της αντικείμενο: Τι είναι αυτό που κάνει τις σεξουαλικές μειονότητες που προέρχονται από παραδοσιακά θρησκευτικά περιβάλλοντα να νιώθουν ικανοποίηση με τη ζωή τους;
Πιο συγκεκριμένα, η ομάδα του Lefevor μελέτησε τέσσερις διαφορετικές ερωτικές επιλογές: αυτούς που είχαν ενεργή ομοφυλοφιλική σχέση, αυτούς που βρίσκονταν σε σχέση μικτού προσανατολισμού, αυτούς που ήταν ελεύθεροι και έψαχναν για σύντροφο και αυτούς που εξασκούσαν την αγνότητα. Όπως είναι εύλογο, και στις δύο τελευταίες περιπτώσεις η αγαμία συνδεόταν με μειωμένη κατά μέσο όρο υποκειμενική ικανοποίηση από τη ζωή. Ωστόσο οι ερευνητές θέλησαν να μελετήσουν τις περιπτώσεις εκείνες σε κάθε ομάδα που δήλωσαν ικανοποιημένοι από τη ζωή τους, για να αναδείξουν τα στοιχεία εκείνα που συνδέονταν με κάθε επιλογή και με μια επιτυχημένη προσαρμογή σε αυτήν.
Ποια ήταν λοιπόν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των εγκρατευόμενων αμφιφυλόφιλων και ομοφυλόφιλων Χριστιανών στην έρευνα;
Έλξεις, προσανατολισμός και σεξουαλική ταυτότητα
Στον τομέα της σεξουαλικότητας, η ομάδα αυτή:
- Παρουσίαζε κατά μέσο όρο μέτρια προς υψηλή έλξη προς το ίδιο φύλο και μέτρια αποστροφή προς το άλλο φύλο.
- Στην κλίμακα του Kinsey, μεσοσταθμικά αυτοχαρακτηρίζονταν ως “κυρίως ομοφυλόφιλοι και μόνο περιοδικά ετεροφυλόφιλοι”.
- Οι εγκρατευόμενοι συμμετέχοντες έτειναν να μην ταυτίζονται με τη συστημική ΛΟΑΤΚΙ ταυτότητα.
- Πίστευαν ότι η προέλευση των ομόφυλων έλξεων έχει βιολογική αλλά και περιβαλλοντική αιτιολογία.
- Δεν περίμεναν ιδιαίτερη ρευστότητα στον σεξουαλικό τους προσανατολισμό.
- Χαρακτήριζαν ως μέτρια την σεξουαλική τους ορμή.
- Απέρριπταν τον αυνανισμό ως πρακτική.
- Δεν ένιωθαν αποστροφή για το σεξ.
Περαιτέρω, οι συμμετέχοντες απάντησαν κάποιες ερωτήσεις σχετικά με το πώς βιώνουν τις ομόφυλες έλξεις τους.
- Η εγκρατευόμενη ομάδα εμφάνιζε μέτρια ομοαρνητικότητα.
- Τα πρόσωπα είχαν αποδεχτεί ότι έλκονται από το ίδιο φύλο.
- Πίστευαν ότι το σεξ μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου είναι λάθος, ανεξάρτητα από το πόσο αφοσιωμένοι μεταξύ τους είναι οι δύο σύντροφοι.
- Δήλωσαν ότι λαμβάνουν μέτρια υποστήριξη από τους άλλους για τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό, αλλά ταυτόχρονα δεν ένιωθαν ευπρόσδεκτοι από τις κυρίαρχες ΛΟΑΤΚΙ οργανώσεις.

Θρησκευτικότητα και αξίες ζωής
Ακόμη ένας παράγοντας που σχετίζεται με τις επιλογές ζωής και επιχείρησε να μελετήσει η ερευνητική ομάδα είναι η θρησκευτική ταυτότητα και οι ηθικές αξίες των συμμετεχόντων. Οι Χριστιανοί που επέλεγαν να εγκρατεύονται βρέθηκε ότι:
- Συμμετείχαν σε λατρευτικές εκδηλώσεις στον χώρο λατρείας τους περισσότερες από μία φορά την εβδομάδα.
- Αξιολογούσαν ως μετριοπαθείς τις θρησκευτικές κοινότητες στις οποίες συμμετείχαν (ούτε συντηρητικές ούτε φιλελεύθερες).
- Είχαν έντονα εσωτερική θρησκευτικότητα, καθώς όλη η στάση τους απέναντι στη ζωή βασιζόταν στα θρησκευτικά τους πιστεύω.
- Εκτιμούσαν και ενστερνίζονταν τις ηθικές αξίες της καλοσύνης, της πιστότητας, της αγιότητας, της υπομονής, της ελευθερίας και της δικαιοσύνης.
Τέλος, οι ερευνητές μελέτησαν την στάση των συμμετεχόντων απέναντι στο θεσμό της οικογένειας.
- Κατά μέσο όρο, οι εγκρατευόμενοι αμφι/ομοφυλόφιλοι απέδιδαν μέτρια σημασία στην προοπτική να αποκτήσουν παιδιά.
- Είχαν μεγάλη επιθυμία να μοιραστούν τη ζωή τους με κάποιον ομόφυλο σύντροφο.
- Δεν θεωρούσαν ηθική αλλά ούτε ανήθικη την ανατροφή παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια.
- Δεν φοβόντουσαν ιδιαίτερα ότι θα απογοητεύσουν την οικογένειά τους.
Υπενθυμίζουμε ότι τα παραπάνω είναι μεσοσταθμικά τα χαρακτηριστικά των εγκρατευόμενων, άγαμων και μη-ετεροφυλόφιλων προσώπων της έρευνας, που ένιωθαν ικανοποιημένοι από τη ζωή τους.
Συνοψίζοντας, οι ερευνητές υπογράμμισαν το ελαττωμένο ενδιαφέρον αυτής της ομάδας για το σεξ και την μέτρια ομοαρνητικότητά της, που ενδεχομένως ερμηνεύεται από την πίστη της στην ανηθικότητα της ομόφυλης σεξουαλικής συμπεριφοράς. Παράλληλα, εστίασαν στην έντονη θρησκευτικότητα και στo διευρυμένο σύνολο ηθικών αξιών που ενστερνίζονταν. Οι ερευνητές εκτίμησαν ότι κάποιες εσωτερικευμένες ομοαρνητικές αντιλήψεις μπορεί να αντιπροσωπεύουν ειλικρινείς θρησκευτικές πεποιθήσεις και όχι ντροπή ή μίσος για τον εαυτό.
Ψυχική υγεία
Σε μία άλλη ανάλυση που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Επιθεώρηση Θρησκείας και Υγείας, τα δεδομένα της ίδιας έρευνας αναλύθηκαν για να απαντήσουν στο κοινώς τιθέμενο ερώτημα αν η παραδοσιακή θρησκευτικότητα συνδέεται εγγενώς με χειρότερα επίπεδα υγείας για τις σεξουαλικές μειονότητες. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η θρησκευτική δραστηριοποίηση δεν επιβάρυνε την υγεία των μη ετεροφυλόφιλων πιστών. Αντίθετα, η θρησκευτική δραστηριότητα έδειχνε να μειώνει σημαντικά την συσχέτιση της ομοαρνητικότητας με την κατάθλιψη, ενώ η εσωτερική θρησκευτικότητα συνδεόταν γενικά με αυξημένα επίπεδα υγείας για τις σεξουαλικές μειονότητες. Οι ερευνητές εστίασαν στην επίλυση της εσωτερικής σύγκρουσης μεταξύ θρησκείας και σεξουαλικότητας και υπογράμμισαν το ιδιαίτερα ευεργετικό αποτέλεσμα που είχε αυτή τόσο στη γενική υγεία όσο και στην προστασία έναντι της κατάθλιψης και του άγχους.

Ομοφυλοφιλία και Χριστιανισμός
Τον ιδιαίτερο αυτό πληθυσμό των ομοφυλόφιλων Χριστιανών ερευνά εδώ και 20 χρόνια και ο κλινικός ψυχολόγος Mark Yarhouse, επικεφαλής της ομάδας εργασίας επί θεμάτων ΛΟΑΤΚΙ του Τομέα Ψυχολογίας της Θρησκείας και Πνευματικότητας της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας. Τα πορίσματα των ερευνητικών του δραστηριοτήτων συνοψίζονται στο τελευταίο βιβλίο του Ακριβή Υπακοή: Τι μπορούμε να μάθουμε από την εγκρατευόμενη ομοφυλόφιλη χριστιανική κοινότητα.
Σε μια νέα έρευνα με 300 συμμετέχοντες, οι ερευνητές διέκριναν τρεις διακριτές κατηγορίες συμμετεχόντων: αυτούς που ήταν αποφασισμένοι για ισόβια αγαμία (22%), αυτούς που εγκρατεύονταν αλλά δεν απέκλειαν μια ετεροφυλοφιλική σχέση εφόσον προκύψει (55%) και αυτούς που είχαν παντρευτεί σε γάμο μεικτού προσανατολισμού (22%).
Τα κύρια ευρήματα αυτής της έρευνας ήταν τα εξής.
Σεξουαλικότητα και θρησκευτικότητα
- Οι εγκρατευόμενοι Χριστιανοί που έλκονταν από το ίδιο φύλο και δεν βρίσκονταν σε γάμο μεικτού προσανατολισμού εγκρατεύονταν ήδη κατά μέσο όρο επί 20 χρόνια.
- Οι συμμετέχοντες ήταν κατά πλειοψηφία ομοφυλόφιλοι, ενώ ένα 20% δήλωσε αμφιφυλόφιλο.
- Η μεγάλη πλειονότητα βίωνε έντονες ομόφυλες έλξεις, ενώ οι ετερόφυλες έλξεις της ήταν ασθενείς.
- Οι συμμετέχοντες έθεταν σε προτεραιότητα τη θρησκευτική τους ταυτότητα ως Χριστιανών. Αντίθετα, για την πλειονότητα από αυτούς, οι όροι “gay”, “ομοφυλόφιλος Χριστιανός” ή “εγκρατευόμενος ομοφυλόφιλος Χριστιανός” δεν παρείχαν κάποια ιδιαίτερη χρησιμότητα.
- Τα πρόσωπα χαρακτηρίζονταν από έντονη θρησκευτικότητα και έντονη πνευματικότητα.
- Κατά μέσο όρο, πήγαιναν στην εκκλησία τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, προσεύχονταν καθημερινά και είχαν τη μελέτη της Αγίας Γραφής στο εβδομαδιαίο τους πρόγραμμα.
- Αισθάνονταν την παρουσία του Θεού στη ζωή τους και προσπαθούσαν να εφαρμόζουν τα πιστεύω τους στην καθημερινότητά τους. Η θρησκευτική τους πίστη καθόριζε την όλη στάση τους απέναντι στη ζωή.
- Το δείγμα αποτελούνταν κυρίως από άντρες με μέσο όρο ηλικίας τα 34 έτη.

Πεποιθήσεις και ηθικές αξίες
Όσον αφορά τα ιδιαίτερα πιστεύω αυτού του πληθυσμού, η έρευνα εντόπισε ορισμένα μοτίβα:
- Κατά πλειοψηφία πιστεύουν ότι η έλξη προς το ίδιο φύλο δεν συνιστά ηθικό πρόβλημα —το ποσοστό αυτό όμως είναι μικρότερο μεταξύ όσων είχαν προχωρήσει σε ετερόφυλο γάμο.
- Πιστεύουν πως η ομοσεξουαλική δραστηριότητα δεν είναι ηθικά αποδεκτή.
- Πιστεύουν ότι οι μονογαμικές σεξουαλικές σχέσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου δεν μπορούν να ευλογηθούν και να λάβουν τη χάρη του Θεού.
- Πιστεύουν ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να επιλέξουν την κατεύθυνση των σεξουαλικών τους έλξεων.
- Η πλειοψηφία πιστεύει ότι τα πρόσωπα που έλκονται από το ίδιο φύλο μπορεί να έχουν γεννηθεί με κάποια προδιάθεση σε αυτό.
- Ταυτόχρονα, πιστεύουν ότι οι εμπειρίες και το περιβάλλον παίζουν τον ρόλο τους στην ανάπτυξη των ομόφυλων έλξεων, με σχεδόν 3 στους 5 να δηλώνουν ότι αυτός ο ρόλος είναι καθοριστικότερος από την βιολογική προδιάθεση.
- Ο μέσος όρος των συμμετεχόντων πιστεύει ότι τα πρόσωπα δεν μπορούν να αλλάξουν τις ομόφυλες έλξεις τους σε ετερόφυλες. Λιγότερο σίγουρο γι’ αυτό, ωστόσο, δηλώνει το 1/3 των συμμετεχόντων που βρίσκονταν σε γάμο μεικτού προσανατολισμού.
- Το 99% των συμμετεχόντων πιστεύει ότι ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει τη ζωή της εγκράτειας και της αγαμίας, παρ’ ότι βιώνει ομόφυλες έλξεις.
Συναισθηματική υγεία
Οι ερευνητές θέλησαν, επίσης, να μελετήσουν την συναισθηματική υγεία αυτού του πληθυσμού, χρησιμοποιώντας εργαλεία με επιβεβαιωμένη ψυχομετρική αξία. Ιδού τι εντόπισαν:
- Ποσοστά 91%, 96% και 99% αντίστοιχα εμφάνιζαν φυσιολογικά, μη κλινικά επίπεδα κατάθλιψης, άγχους και στρες.
- O κίνδυνος κατάθλιψης ήταν μεγαλύτερος για τα πρόσωπα που είχαν δεσμευτεί σε ισόβια αγαμία.
- Δεν υπήρχε διαφορά στα επίπεδα κατάθλιψης ή άγχους, ανάλογα με το αν οι συμμετέχοντες ήταν out ή όχι.
- Μεσοσταθμικά, οι εγκρατευόμενοι αμφι/ομοφυλόφιλοι Χριστιανοί δήλωσαν υψηλή ικανοποίηση με τη ζωή τους ως σύνολο.
- Όσοι είχαν παντρευτεί σε ετερόφυλο γάμο παρουσίασαν υψηλότερα ποσοστά ικανοποίησης σε όλες τις κλίμακες.
- Οι τομείς στους οποίους υπήρχαν τα περισσότερα προβλήματα ήταν οι διαπροσωπικές σχέσεις των συμμετεχόντων, το αίσθημα συμμετοχής τους σε μία κοινότητα και η ασφάλεια που ένιωθαν για το μέλλον.
- Στις στενές τους σχέσεις, περίπου 4 στους 10 συμμετέχοντες εκδήλωναν έναν αγχώδη τύπο δεσμού, ενώ περίπου 3 στους 10 εκδήλωναν αποφευκτικό τύπο δεσμού και ασφαλή τύπο δεσμού αντίστοιχα.
- Οι συμμετέχοντες με φοβικό-αποφευκτικό τύπο δεσμού είχαν πολύ υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν κατάθλιψη ή διαταραχές άγχους.
Οι ερευνητές συμπέραναν ότι οι ομοφυλόφιλοι Χριστιανοί μπορούν να ζήσουν μια υγιή ζωή επιλέγοντας τον δρόμο της εγκράτειας. Δεν θα πρέπει να υποτιμώνται όμως οι παράγοντες κινδύνου που μπορεί να επηρεάζουν ορισμένα πρόσωπα ανάλογα με τις επιλογές, την προσωπικότητα, τη θρησκευτικότητα και τα κοινωνικά τους στηρίγματα.
Εμπειρίες ζωής
Τέλος, η έρευνα αυτή θέλησε να καταγράψει τις εμπειρίες του ερευνώμενου πληθυσμού σε σχέση με τις ομόφυλες έλξεις του:
- Οι συμμετέχοντες αντιλήφθηκαν για πρώτη φορά ότι έλκονται από το ίδιο φύλο κατά μέσο όρο σε ηλικία 13,5 ετών.
- 2 στους 3 δεν έχουν συνευρεθεί ερωτικά με το ίδιο φύλο.
- 1 στους 4 έχει συνευρεθεί ερωτικά με το άλλο φύλο.
- 3 στους 4 θεωρούν τον εαυτό τους ομοφυλόφιλο.
- 14 στους 15 έχουν μιλήσει σε κάποιον για τις ομόφυλες έλξεις τους.
- 2 στους 5 είναι out, δηλαδή διατηρούν μία δημόσια ομοφυλοφιλική ταυτότητα στην καθημερινή τους ζωή.

Η ύπαρξη επιστημονικού ενδιαφέροντος για τους ομοφυλόφιλους Χριστιανούς και τον τρόπο ζωής μας είναι πολύ ενθαρρυντική. Και στις δύο έρευνες που αναφέραμε, όμως, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων ήταν άνδρες. Αυτό ίσως σημαίνει ότι οι γυναίκες επηρεάζονται διαφορετικά από τις ομόφυλες έλξεις, λόγω της αυξημένης σεξουαλικής τους ρευστότητας, λόγω διαφορών στον τρόπο που σχετίζεται ερωτικά το κάθε φύλο, ή λόγω διαφορετικής σχέσης μεταξύ χριστιανισμού και γυναικείας ομοφυλοφιλίας. Επίσης, τόσο η πρώτη όσο και η δεύτερη έρευνα προσέλκυσε συμμετέχοντες από συγκεκριμένα θρησκευτικά περιβάλλοντα: η μεν έρευνα με επικεφαλής τον Lefevor είχε κατά 50% Μορμόνους, η δε του Yarhouse κατά 81% Προτεστάντες. Θα ήταν ευχής έργο να υπάρξουν ανάλογες έρευνες που θα θελήσουν να μελετήσουν καλύτερα τον γυναικείο ομοφυλοφιλικό πληθυσμό και τον Ορθόδοξο ομοφυλοφιλικό πληθυσμό αντίστοιχα.
2 Απαντήσεις
Ειναι πολύπλοκο ζητημα, ομως η σταθερη θεση της Ορθοδοξης Εκκλησιας ειναι πολυ βοηθητικη, για τον απλο λογο οτι μειωνει την πολυπλοκοτητα του θεματος και θετει σταθερο προσανατολισμο στη μετανοια και αλλαγη.
Το μεγάλο θέμα που έχει αυτή η μελέτη είναι ότι δεν μπορεί να διακρίνει ότι υπάρχει μόνο μία Εκκλησία και είναι αυτή που καλούμε Ορθόδοξη. Οι παπικοί, προτεστάντες και ότι άλλο δεν είναι στην Εκκλησία. Μπορεί κάποιος να διαπιστώσει εύκλα πόσο έχουν ξεφύγει από το Χριστό σε πάρα πολλά θέματα, καθώς και σε αυτό της ομοφυλοφιλίας. Είναι φυσικό και οι πιστοί αυτών των ομολογιών, που εξετάζονται στην έρευνα, να μην είναι σε πολύ καλό δρόμο.
Ένα φοβερό βιβλίο που αξίζει πολύ περισσότερο από τη συγκεκριμένη έρευνα είναι η Πατερική Θεολογία https://www.politeianet.gr/books/romanidis-s-ioannis-parakatathiki-ekdoseis-pateriki-theologia-163540 . Μέσα σε αυτό μπορεί κάποιος να καταλάβει ότι η Ορθοδοξία είναι θεραπευτική μέθοδος, δεν είναι “θρησκεία” που σκοπό έχει να θεραπεύσει τις διάφορες ψυχασθένειες μας (όλοι οι άνθρωποι με όλες τις αμαρτίες μας είμαστε ψυχασθενείς, με ασθένειες της ψυχής δηλαδή, πάρτε ως παραδείγματα τη λαιμαργία, τη φιλαργυρία, τη κλοπή, τη μοιχεία, την ομοφυλοφιλία). Και ναι, υπάρχει τρόπος, μέθοδος και βοηθοί πνευματικοί για να τις ξεπεράσουμε!
Καλό αγώνα!