Για τους ορθόδοξους χριστιανούς, η συζήτηση για το σεξ, είτε αυτό είναι αυτοερωτικό, ετεροφυλοφιλικό, ομοφυλοφιλικό, αμφισεξουαλικό, είτε το σύγχρονο πολυερωτικό (polyamorous) σεξ, δεν μπορεί να αποκοπεί από την ορθόδοξη θεολογία της σεξουαλικότητας. Όλη η σεξουαλικότητα και η σεξουαλική συμπεριφορά βασίζεται στη θεϊκή αγάπη: μια αγάπη που βρίσκεται πέρα από κάθε ανθρώπινο συναίσθημα, συμπάθεια ή ηθικό πρόσταγμα, και προσεγγίζει ακόμη και την ουσία του ίδιου του Θεού. Ο άγιος Ιωάννης μάς λέει ότι “η αγάπη προέρχεται από το Θεό… ο Θεός είναι αγάπη” (Α΄ Ιωάννου δ΄ 7-8).
Αυτή η αγάπη δίνεται επίσης στον άνθρωπο για να βιωθεί και να εφαρμοσθεί στις σχέσεις του με το συνάνθρωπο. Φανερώθηκε μέσω του ερχομού του Υιού του Θεού, του Ιησού Χριστού, και πραγματώνεται στη ζωή των πιστών μέσω του Αγίου Πνεύματος. Ωστόσο, επειδή η αγάπη έχει την πηγή και την προέλευσή της στο Θεό, ο Οποίος είναι αγάπη, μπορεί να κατακτηθεί και να εφαρμοσθεί μόνο σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, το οποίο εκφράζεται μέσα από τις εντολές του Θεού. Ο Γέροντας Σωφρόνιος έγραψε στο βιβλίο του για τον άγιο Σιλουανό τον Αθωνίτη ότι αυτή η συνέργεια είναι απαραίτητη: “οι εντολές του Χριστού για την αγάπη προς το θεό και την αγάπη προς τον πλησίον αποτελούν μια ενότητα”.
Κατανοούμε την αγάπη του Θεού από τα κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας, που μιλούν για τις σχέσεις μεταξύ των Προσώπων της Αγίας Τριάδος. Τα Πρόσωπα της Αγίας Τριάδος κοινωνούν μεταξύ τους με την αγάπη. Αυτή η αγάπη είναι το θεμέλιο της δημιουργίας, ο λόγος για τον οποίο έγινε η δημιουργία. Επιπλέον, η αγάπη επεκτείνεται στη δημιουργία, όπως μαρτυρείται από το σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε ο Αδάμ (για να έχει κοινωνία με το Θεό), καθώς και με τη σωστική πρόνοια του Θεού, η οποία ξεκίνησε ήδη από τότε που ο Αδάμ διέρρηξε την κοινωνία μαζί Του μέσω της αμαρτίας.
Η συμπληρωματικότητα των φύλων
Η αγάπη του Θεού αντανακλάται στην ανθρωπολογική σειρά της δημιουργίας. Η Γένεση αποκαλύπτει ότι με τη δημιουργία του Αδάμ και της Εύας, ο άνθρωπος δημιουργήθηκε με δύο τρόπους υπάρξεως: άρσεν και θήλυ. “Και έπλασε ο Θεός τον άνθρωπο. Κατ’ εικόνα Θεού τον έπλασε. Άνδρα και γυναίκα τούς έπλασε” (Γεν. α΄ 27). Ο άνδρας και η γυναίκα δημιουργήθηκαν για την κοινωνία μεταξύ τους, άρα για να αντανακλούν την κοινωνία μεταξύ των Προσώπων της Αγίας Τριάδος. “Και είπε ο Κύριος ο Θεός “δεν είναι καλό ο άνθρωπος να είναι μόνος του. Ας του πλάσουμε έναν βοηθό σαν αυτόν” (Γεν. β΄ 28).
Η χριστιανική ανθρωπολογία βλέπει τον άνδρα ως το κατάλληλο συμπλήρωμα για τη γυναίκα, και τη γυναίκα για τον άνδρα, γεγονός που περιλαμβάνει και τα ηθικά όρια της σεξουαλικής διάστασης της διακοινωνίας του άνδρα με τη γυναίκα: “ο άνδρας θα αφήσει τον πατέρα του και τη μητέρα του και θα προσκολληθεί στη γυναίκα του και θα γίνουν οι δύο μία σάρκα” (Γεν. β΄ 24). Εδώ έχουμε μια πρώτη αναφορά στην αγιογραφικώς ορισμένη σεξουαλικότητα. Αυτά τα όρια αργότερα διαμορφώθηκαν περαιτέρω και συμπεριέλαβαν απαγορεύσεις ενάντια στην πορνεία και την ομοφυλοφιλία.
Το δώρο του γάμου
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι η σαρκική ένωση τάχθηκε από το Θεό και άρα θεωρείται καλή. Αυτό περιλαμβάνει όλα τα συστατικά που καθιστούν δυνατή αυτή την ένωση, συμπεριλαμβανομένης και της σαρκικής επιθυμίας. Ωστόσο, όπως όλες οι ανθρώπινες επιθυμίες, η σαρκική επιθυμία πρέπει να κατευθύνεται προς τους κατάλληλους αγωγούς και εκφράσεις. Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής λέει ότι:
“Η Αγία Γραφή δεν απαγορεύει τίποτε από όσα μάς έδωσε ο Θεός για να το χρησιμοποιούμε. Καταδικάζει όμως τις υπερβολές και τις απερίσκεπτες συμπεριφορές. Φερ’ ειπείν, δεν απαγορεύεται να τρώμε ή να κάνουμε παιδιά… αλλά μάς απαγορεύει να πορνεύουμε (δηλαδή να έχουμε σαρκικές σχέσεις εκτός γάμου)…” (Φιλοκαλία ΙΙ).
Περαιτέρω, για τον άγιο Μάξιμο (και για σύνολη τη χριστιανική ηθική παράδοση) ο γάμος και οι σαρκικές πράξεις είναι ενωμένα. Ο άγιος Πατέρας της Εκκλησίας συνεχίζει:
“Οφείλουμε από τις εντολές να αγαπάμε το Θεό και τον πλησίον μας, να αγαπάμε τους εχθρούς μας, να μην πορνεύουμε… όταν καταπατούμε αυτές τις εντολές, είμαστε καταδικασμένοι. Αλλά δεν είμαστε υποχρεωμένοι να ζούμε ως παρθένοι, να απέχουμε από το γάμο… Τέτοια είναι η φύση των δώρων, ώστε αν λόγω αδυναμίας δεν μπορούμε να πραγματοποιήσουμε κάποια από αυτές τις εντολές, μπορούμε διά των δώρων αυτών να εξευμενίσουμε τον υπερύμνητο Κύριό μας” (Φιλοκαλία ΙΙ).
Τα σχόλια του αγίου Μαξίμου για την παρθενία και την αποχή από το γάμο προϋποθέτουν ότι ο γάμος αποτελείται από άνδρα και γυναίκα. Οι άγαμοι άνθρωποι απαιτείται να παραμένουν αγνοί, να απέχουν από τις σαρκικές πράξεις. Ο άγιος Μάξιμος βλέπει το γάμο ως κάτι περισσότερο από μία παραχώρηση προς την αδυναμία μας. Ο γάμος δεν συστάθηκε, επειδή οι άνθρωποι μπορεί να ήταν ανίκανοι να απέχουν από τις σαρκικές πράξεις έξω από το δεσμό του γάμου, αλλά επίσης για την αναπαραγωγή του ανθρώπινου γένους και άρα την εκπλήρωση της εντολής ότι οι άνθρωποι θα πρέπει να παράγουν νέα ζωή. Με άλλα λόγια, και οι δύο δρόμοι -ο γάμος και η αγαμία- έχουν ταχθεί και άρα ευλογηθεί από το Θεό.
Γάμος ομοφυλοφίλων
Στις μέρες μας καταβάλλεται προσπάθεια να δημιουργηθεί μια ηθική ισοτιμία μεταξύ της ετεροφυλοφιλίας και της ομοφυλοφιλίας. Ο καθαγιασμός του ομοφυλοφιλικού γάμου θα βοηθούσε πολύ στην κατάρριψη των ηθικών προκαταλήψεων κατά της ομοφυλοφιλικής συμπεριφοράς. Οι υποστηρικτές του γάμου των ομοφυλοφίλων δανείζονται τα ηθικά διδάγματα και ισχυρίζονται ότι εφαρμόζονται εξ ίσου και στους ομοφυλόφιλους. Λένε δηλαδή ότι, όπως ακριβώς οι ετεροφυλοφιλικές πράξεις πρέπει να παραπέμποναι στον ετεροφυλοφιλικό γάμο, εξ ίσου θα έπρεπε οι ομοφυλοφιλικές πράξεις να παραπέμπονται στον ομοφυλοφιλικό γάμο.
Πώς πρέπει να προσεγγίσει ο Χριστιανός την απαίτηση για ομοφυλοφιλικό γάμο; Τα πρόσωπα με ομοφυλοφιλικό προσανατολισμό καλούνται να χρησιμοποιήσουν τον αγώνα τους ως μέσο αγιασμού. Στην Αγία Γραφή, η ομοφυλοφιλική συμπεριφορά δεν ευλογείται από το Θεό, αλλά αντίθετα απαγορεύεται: “Δεν πρέπει να ξαπλώνεις με έναν άνδρα όπως ξαπλώνεις με μια γυναίκα. Είναι βδελυρό” (Λευιτικό ιη΄ 22). Ο Απόστολος Παύλος λέει επίσης ότι
“…αντάλλαξαν την αλήθεια του Θεού με το ψεύδος και λάτρεψαν και υπηρέτησαν τα κτίσματα παρά τον Κτίστη, ο Οποίος είναι ευλογητός για πάντα. Αμήν. Για αυτό το λόγο ο Θεός τους παρέδωσε σε άτιμα πάθη. Οι γυναίκες τους αντάλλαξαν τις φυσικές σχέσεις με τις αφύσικες και ομοίως οι άνδρες σταμάτησαν τις φυσικές σχέσεις με τις γυναίκες και κάηκαν από πάθος ο ένας για τον άλλο, διαπράττοντας άνδρας με άνδρα αδιάντροπες πράξεις” (Ρωμ. α΄ 25-27).
Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι κάποιος που παλεύει με τις ομοφυλοφιλικές επιθυμίες έχει μικρότερη αξία σαν άνθρωπος στα μάτια του Θεού. Εστιάζουμε στη συμπεριφορά, όχι στο πρόσωπο.
Μάλλον, οι ομοφυλοφιλικές επιθυμίες μοιάζουν με μία αναπηρία, μία κατάσταση που αναγκαστικά στερεί κάποιες επιλογές, που ίσως διαφορετικά θα ήταν διαθέσιμες, όπως ο παραλυτικός που δεν μπορούσε να περπατήσει, ή ο κουφός που δεν μπορούσε να ακούσει. Αυτή είναι βαριά κουβέντα και μπορεί να ακουστεί ως βαθύτατα άδικη και σκληρή. Αλλά καλούμαστε να ζήσουμε σύμφωνα με τις εντολές του Θεού, και ο αγώνας που ίσως έχει ο ομοφυλόφιλος για να συμμορφωθεί με τις εντολές του Θεού μπορεί να γίνει δρόμος προς την αγιότητα.
Του π. Γεωργίου Morelli, διδάκτορος κλινικού Ψυχολόγου και Ψυχοθεραπευτή σε θέματα γάμου και οικογένειας
