Υπάρχει μια αναγκαία ταπείνωση, που επέρχεται, όταν αναγνωρίζουμε την απόλυτη αδυναμία του να ζήσουμε αγνά χωρίς τη χάρη του Θεού. Το πρώτο βήμα, είναι να αναγνωρίσουμε την πλήρη εξάρτησή μας από το Θεό για να νικήσουμε σ’ αυτό τον αγώνα. Ο Thomas Merton έγραψε ότι “η αληθινή κατάκτηση του εαυτού μας είναι να κατακτηθούμε από το Άγιο Πνεύμα”. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τον αγώνα της αγνότητας.
Ο Άγιος Ιωάννης Κασσιανός διδάσκει ότι μόνη της η ανθρώπινη προσπάθεια δεν μπορεί να κάνει κανέναν αγνό:
Αν όντως επιθυμούμε να μπούμε σε αυτή την πνευματική μάχη με τους ίδιους όρους όπως ο Απόστολος (Β΄ Τιμόθεον 4:7), ας συγκεντρώσουμε τις προσπάθειές μας στο να κυριαρχήσουμε πάνω σε αυτό το ακάθαρτο πνεύμα, εμπιστευόμενοι όχι τις δικές μας δυνάμεις αλλά τη βοήθεια του Θεού. Η ανθρώπινη προσπάθεια ποτέ δε θα μπορέσει να νικήσει αυτό το πάθος. Γιατί η ψυχή θα συνεχίσει να δέχεται επιθέσεις από αυτή την κακία, εν όσω δεν αναγνωρίζει ότι βρίσκεται σε πόλεμο που υπερβαίνει τις δυνάμεις της και ότι δεν μπορεί να πάρει τη νίκη με τις δικές της προσπάθειες, αν δεν στηριχθεί από τη βοήθεια και την προστασία του Κυρίου.
Η χάρη του Θεού είναι απαραίτητη για κάθε αρετή, συνεχίζει, αλλά ένα “ειδικό δώρο” είναι απαραίτητο για την αγνότητα:
Κατά μία συγκεκριμένη έννοια, το να αποδράσεις από τη σάρκα συνεπάγεται να παραμείνεις εν σώματι ενώ υπερβαίνεις τη φύση: να παραμείνεις περικυκλωμένος από την εύθραυστη σαρκικότητα, αλλά να μη νιώθεις το κεντρί της σαρκός. Αλλά όπως έχουμε πει, είναι αδύνατο να φτάσουμε σε μια τόσο εξυψωμένη και ουράνια ανταμοιβή μόνο με τα δικά μας φτερά, αν δε μας σηκώσει η χάρη του Θεού από τη λάσπη της γης μέσω του δώρου της αγνότητας. Δεν υπάρχει αρετή που κάνει τις ζωές των σαρκικών ανθρώπων να μοιάζουν περισσότερο με τα αγγελικά πνεύματα από το κατόρθωμα και το δώρο της αγνότητας. Όπως λέει ο Απόστολος, ενώ ζουν στη γη, έχουν την πατρίδα τους στον ουρανό (Φιλήμονα 3:20). Έχουν ήδη αποκτήσει στην εύθραυστη σάρκα τους σε αυτή τη ζωή αυτό που ο Θεός έχει υποσχεθεί στους αγίους να αποκτήσουν στο μέλλον, όταν θα έχουν αφήσει πίσω τους τη σαρκική φθαρτότητα.
Η φράση “σαρκική φθαρτότητα” ακούγεται κάπως ξύλινη και θεολογική. Αλλά μέσα μας ξέρουμε όλοι ότι, όπως λέει ο Απόστολος Παύλος, πολύ συχνά κάνουμε αυτό που δε θέλουμε να κάνουμε και δεν κάνουμε αυτό που επιθυμούμε να κάνουμε. Αυτή είναι η σαρκική μας φθαρτότητα και την έχουμε όλοι. (Πάω στοίχημα!)
Ωστόσο, το να αναγνωρίζουμε την ύψιστη ανάγκη μας για τη χάρη και την ειδική βοήθεια του Θεού, ώστε να κερδίσουμε τη χάρη της αγνότητας, δε σημαίνει ότι εμείς απλά καθόμαστε και τον αφήνουμε να κερδίσει τη νίκη για μας. Όχι — χρειάζεται να παλέψουμε γι’ αυτή την αρετή, όπως ένας αθλητής ετοιμάζεται για έναν αγώνα:
Ακούστε τι λέει ο Απόστολος: “Όλοι όσοι προετοιμάζονται για αγώνα, εγκρατεύονται σε όλα” (Α΄ Κορινθίους, 9:25). Ας αναρωτηθούμε ποια είναι αυτά τα “όλα”, που αναφέρει, ώστε να πάρουμε οδηγίες για τον πνευματικό αγώνα ανάλογες με τους κοσμικούς αγώνες. Επειδή, εκείνοι που επιθυμούν να αγωνιστούν σύμφωνα με τους κανόνες σε αυτόν τον ορατό αγώνα δεν είναι ελεύθεροι να τρώνε ό,τι φαγητό τραβάει η όρεξή τους, αλλά μόνο τις τροφές που είναι κατάλληλες σύμφωνα με τους προπονητές αυτών των αγώνων. Και δεν πρέπει να απέχουν μόνο από τις απαγορευμένες τροφές και τα ποτά και τη μέθη, αλλά επίσης από την αδράνεια, την απραξία και την πλήξη, ώστε να αυξήσουν τη δύναμή τους με καθημερινή εξάσκηση και επιμελή συγκέντρωση.
Για να πετύχουμε την αγνότητα, πρέπει να εξασκηθούμε και να χτίσουμε συνήθειες στη ζωή μας που αντικαθιστούν τις συνήθειες του παρελθόντος. Πρέπει να παραβλέψουμε συγκεκριμένα πράγματα που θεωρούμε επιθυμητά, προσηλώνοντας το βλέμμα μας στον ύψιστο στόχο μας. Χρειαζόμαστε πνευματικές ασκήσεις, όπως ο συχνός εκκλησιασμός, η συχνή μετοχή στο Μυστήριο της Εξομολογήσεως, η μελέτη της Αγίας Γραφής, η προσευχή, οι καθημερινές ακολουθίες κ.λπ.
Αν κάποτε απελπιζόμαστε με τις αποτυχίες μας, ή τη φαινομενική αδυναμία μας να ζήσουμε μια αγνή και ευτυχισμένη ζωή, αυτά τα λόγια του Αγίου Λέοντος Ρώμης μπορεί να μας προσφέρουν παρηγοριά:
Και για να μην οδηγηθούμε από την απελπισία στην πλήρη αδράνεια, ο Θεός υπόσχεται ότι η θεϊκή δύναμη θα κάνει δυνατά εκείνα τα πράγματα που είναι αδύνατα στον άνθρωπο λόγω της δικής του αδυναμίας. Γιατί σε Αυτόν βρίσκουμε τον τύπο της υπομονής, που μας δίνει την ελπίδα της αιώνιας ζωής: γιατί αν υποφέρουμε μαζί Του, θα βασιλέψουμε επίσης μαζί Του (Β΄ Τιμόθεον 2:12), καθώς, όπως λέει ο Απόστολος, αυτός που λέει ότι ανήκει στο Χριστό πρέπει και ο ίδιος να περπατά όπως περπάτησε Εκείνος (Α΄ Ιωάννου 2:6). Αλλιώς η παρουσία και η εμφάνισή μας είναι μάταιη, αν δεν ακολουθούμε τα βήματά του… και βέβαια τα βήματα αυτά δε θα μας είναι οχληρά, αλλά θα μας ελευθερώσουν από όλους τους κινδύνους, αν δεν προτιμάμε τίποτε άλλο παρά όσα Εκείνος μάς προσέταξε να προτιμάμε.
Η πρόκληση για μένα είναι να πιστέψω ότι ο Θεός κάνει τα αδύνατα δυνατά. Λαχταρώ να δω την αγνότητα να εκφράζεται στη ζωή μου, όπως εκφράστηκε στις ζωές της Υπεραγίας Θεοτόκου Μαρίας και του αγνού συζύγου της, του Αγίου Ιωσήφ του Μνήστορος, καθως και σε όλους τους μεγάλους αγίους της Εκκλησίας που έχουν ζήσει πριν από εμάς. Ευχαριστώ το Θεό για το παράδειγμα κάποιων σαν τον Βασιλιά Δαυίδ, τον οποίο, αν και διέπραξε μοιχεία με τη Βηθσεβά και έστειλε τον άντρα της στην πρώτη γραμμή να πεθάνει, ώστε να την παντρευτεί, παρ’ όλα αυτά ο Θεός τον συγχώρεσε. Πάντα με παρηγορούσε να γνωρίζω ότι ο Δαυίδ, ένας άνθρωπος που ξεκάθαρα είχε έντονες σεξουαλικές επιθυμίες, εν τούτοις χαρακτηρίστηκε από το Θεό, ως “άνθρωπος κατά την καρδία μου”. Πάντα με βοηθούσε να συνειδητοποιώ ότι η λύτρωση και η συγχωρητικότητα του Θεού είναι τόσο ισχυρές, ώστε μετά τα λάθη μας η ιστορία ξαναγράφεται και γίνεται πολύ καλύτερη από ό,τι πριν. Ο Σωτήρας Χριστός καταγόταν από την ένωση του Δαυίδ με τη Βηθσεβά, ενσαρκώνοντας τους λόγους του Αποστόλου Παύλου που λέει: “όπου πλεόνασε η αμαρτία, υπερπερίσσεψε η χάρη”.
Βρίσκω επίσης έμπνευση στο παράδειγμα του Αγίου Αυγουστίνου, ο οποίος πάλεψε τόσο πολύ με την πορνεία. Τα λόγια του στις Εξομολογήσεις αντανακλούν αυτό που έχω αισθανθεί κι εγώ στη ζωή μου, λέγοντας “Δώσε μου αγνότητα… αλλά όχι τώρα!”.
Ωστόσο, ο Άγιος Αυγουστίνος έτρεξε στον αγώνα, αν και αρχικά με δισταγμό — κάτι που βλέπω και τον εαυτό μου να κάνει. Ευχαριστώ το Θεό που έχουμε αγίους σαν τον Άγιο Αυγουστίνο για να προσευχόμαστε σε αυτούς, αγίους που επίσης γνώρισαν τις τέρψεις της σεξουαλικής ηδονής, και πόσο δελεαστικά μπορεί μια τέτοια ηδονή να μας παρασύρει μακριά από όσα πραγματικά επιθυμούμε και από Αυτόν που στ’ αλήθεια μάς ολοκληρώνει.
Άγιε Αυγουστίνε, πρέσβευε υπέρ ημών.
Υπεραγία Πάναγνε Θεοτόκε, σώσον ημάς.
Άγιε Ιωσήφ, μνήστορ της Παρθένου, πρέσβευε υπέρ ημών.
Άγιε Προφητάναξ Δαυίδ, πρέσβευε υπέρ ημών.
Daniel Mattson από το Chastity.com
